Dit stuk schrijf ik terwijl ik op het terras zit achter het huis van Rafi (Rafaela) en Juan, in Mérida Spanje. De bouganville bloeit uitbundig, de larmoyante Perzische kat ligt bij mijn voeten. Boven ligt mijn echtgenote, ziek in bed.
Hoe is dit zo gekomen? Door op avontuur te gaan via Airbnb. Ik moet toegeven dat ik hiertoe een drempeltje over moest, met name na de vele publiciteit rond wilde kamerverhuur in bijvoorbeeld Amsterdam. Airbnb werkt kort gezegd een beetje als facebook, je moet vertellen wie je bent en de verhuurders geven ook hun profiel plus foto’s van het onderkomen dat ze verhuren. Bedoeling is een zekere openheid te creëren, zodat je weet bij wie je terecht komt. Noem het clubgevoel, Wij van Airbnb (zie vorige column).
Mérida is een monumentale historische stad die aanleiding geeft tot gepeins op het terras van Rafi en Juan. De rivier de Guadiana die tussen Portugal en Spanje kronkelt is hier, redelijk dicht bij de bron, een kilometer breed. De Romeinen bouwden een brug, met een lengte van 800 meter. Tot begin jaren zeventig reden er nog auto’s over, maar sinds de beroemde Calatrava verderop een superbrug heeft gecreëerd, is het de 800 meter lopen. Lang was deze brug de enige noord-zuid verbinding in de Extramadura en er is veel gevochten, verwoest, verbouwd en gerenoveerd, zelfs nog onder Napoleon die evenals de Romeinen, Visigothen en Moren met zijn legers over de brug kwam.
Over de brug was vroeger de stadspoort die toegang gaf tot een enorme fortificatie die door de Christenen veroverd werd op de Moren (koning Alfonso IX van Léon) in 1228/29. Maar eerst hadden de Romeinen hier een fort in 25 B.C. toen het hier Emerita Augusta heette ter ere van Octavianus Augustus. Na de Romeinen kwamen de Vandalen die – het woord zegt het al – de boel verwoestten totdat ze verjaagd werden door de Visigothen die het ford weer herbouwden en er een paar honderd jaar later werden uitgejaagd door de Moren. Genoeg geschiedenis. Je kunt het allemaal opzoeken op het internet.
Wat mij mijmerend voor ogen kwam waren de enorme volksverhuizingen. Die Visigothen bijvoorbeeld kwamen ergens van achter de Dnjepr vandaan , vluchtend voor de Hunnen naar het schijnt. Ze leverden slag met de Romeinen, de Alemannen, de Franken, die uiteraard hun grenzen sloten, totdat ze uiteindelijk op het Iberisch schiereiland hun plek vonden. Eigenlijk net zo’n verhaal als dat van de “Settlers” in Amerika. En ja, de Visigothen waren ondertussen ook gekerstend dus veel gebeurde in naam van de Heer. Er was zelfs een bisschop in Mérida en een Bijbelvertaling in de oude Germaanse taal Gotisch. Tegelijk kwamen uit het Noorden de Sueben of Sueven (Zweden), ook een Germaans volk dat al plunderend de westkant in beslag nam, het huidige Portugal en een deel van Spanje. Natuurlijk woonden er inheemse mensen, maar die hadden weinig in te brengen, die waren door de Romeinen in Hispania Lusitania al monddood of gewoon dood gemaakt.
Als ik tussen al die overblijfselen loopt van wat wij in historisch besef ‘beschavingen’ noemen, bekruipt mij toch een gevoel van onvrede met de mensheid. Ja natuurlijk, het is allemaal cultureel en prachtig en blij dat het er nog staat en mooi dat zelfs de tombe van Santa Eulalia (beschermheilige van Mérida) bezichtigd kan worden, dat arme twaalfjarige meisje dat haar Christelijk geloof niet wilde afzweren in het land van de Muzelmannen, allemaal interessant. Maar in Syrië gebeurt hetzelfde. Monumenten verwoesten, mensen vermoorden, landjepik spelen.
Genoeg hierover, terug naar Rafi en Juan die alles doen, maar dan ook álles wat ze kunnen doen, om het hun gasten naar de zin te maken. Mooie kamer, lekkere badkamer op 4sterren niveau, een ontbijt waar je de dag op doorkomt en verder verdwijnen ze nu en dan een tijdje en heb je het huis – dat overigens best groot is – tot je beschikking. Helaas werd Willemine ziek, ernstige darm-ongeregeldheden, gisteren halve dag in bed, vandaag hele dag. ’s Nachts weinig in bed en veel in de badkamer. Rafi dus vanmorgen meteen naar de apotheek, heeft pillen gehaald die helpen. Voor mij kookt ze nu speciaal ‘licht’ eten want zij denkt – ondanks mijn protest – dat ik niet tegen hun zware Spaanse maaltijden kan haha.. linzensoep met chorizo? Straks ga ik samen met Juan naar Italië-Spanje kijken, EK voetbal. Speciaal voor mij zetten ze een fan in de woonkamer, opdat ik het niet te warm heb. (Mérida is in dit jaargetijde inderdaad erg warm, je snapt niet dat de legionairs in hun barakken achter de hoge muren van het fort nog een speer konden optillen). Het is ook warm in menselijke zin, want Rafi en Juan zijn openhartig, geïnteresseerd in ons. We praten soms een halfuurtje met vertalingen op de telefoon(traduzir). We weten nu dat Rafi een vader had die zoop en sloeg. En Juan was 5 toen zijn moeder stierf en zijn vader wegliep. Oudste zus was toen 13. Zes kinderen alleen gelaten, drie zusters, drie broers. ‘We hebben veel geleerd’, zegt Juan. Hij zelf kwam in de handel en heeft een fastfood restaurant. Een broer is flamencozanger en -gitarist. De andere broer is leraar Engels. Op zijn 12e ging Juan werken en terloops naar school. Zegt Rafi: ‘we wisten in de klas wel dat Juan aan het werk was als hij niet op school kwam’. Geliefden sinds hun schooltijd, nu midden veertig. Alles piekfijn voor elkaar, een zoon in Oxford als importeur van Spaanse producten, een dochter op Ibiza in het toerisme. Heerlijk om zulke mensen te mogen ontmoeten. Gevende mensen, in een stad waar eeuwenlang zoveel genomen is.
